Stel je voor dat jede hoofdrolspeler bent van een bittere komedie zoals Pif's 'En wij als klootzakken stonden toe te kijken': je bedrijf introduceert AI, je collega's verdwijnen de een na de ander en jij... staat daar maar, starend naar het scherm, terwijl een algoritme je voorstelt om 'je bestaan te optimaliseren' (misschien met een pushmelding). Maar je wilt toch geen 'eikel die toekijkt' zijn? Hier lees je hoe je van jouw verhaal een succesvolle komedie maakt in plaats van een bedrijfsdrama.

Hier is de kick: deze gids is inherent zelfspot. We gebruiken menselijke intelligentie om een gids te schrijven over hoe we kunstmatige intelligentie kunnen overleven, net als de hoofdpersoon in de film die het algoritme creëert dat hem vervangt. Het is meta-komisch, nietwaar? Maar het is juist dit bewustzijn dat ons zal redden.
1. Stop met kijken: Handel voordat het algoritme voor u beslist
In de film is de hoofdpersoon Arturo het slachtoffer van het algoritme dat hij zelf heeft ontworpen (!) om het nut van werknemers in zijn bedrijf te bepalen - een bittere ironie die de realiteit weerspiegelt van veel professionals die technologieën introduceren die hen vervolgens vervangen. In de bedrijfsrealiteit lopen degenen die wachten op 'iemand die beslist' het risico om ontslagen te worden zonder het zelf te beseffen.
Tip: Anticipeer op veranderingen, stel zelf de invoering van AI-tools voor, word de 'pionier' in plaats van het beoogde slachtoffer.
De realiteit van getallen
Bijna 39% van de huidige vaardigheden zal tussen 2025 en 2030 verouderd of herzien zijn, volgens het World Economic Forum's Future of Jobs Report 2025. Werknemers hebben een 'siliciumplafond' bereikt: slechts de helft van hen maakt regelmatig gebruik van hulpmiddelen voor kunstmatige intelligentie.
Praktische strategie: Wacht niet tot het bedrijf cursussen organiseert. Net als Arturo in de film zou je zelf de architect kunnen zijn van de technologie die je dan vervangt - beter om te anticiperen op het transformatieproces en het te beheersen dan om het te ondergaan.
2. Spot met AI (maar gebruik het beter dan wie dan ook)
In de film komt de satire voort uit het contrast tussen de belofte van efficiëntie en de groteske realiteit van een leven beheerd door apps en algoritmes.
Tip: Maak als eerste grapjes over de 'absurde beslissingen' van AI, maar leer achter de schermen hoe je het beter kunt gebruiken dan wie dan ook. Organiseer "AI-roasts" in je bedrijf: wie de grappigste algoritme-fout vindt, wint een kop koffie. Zo doorbreek je angst en toon je menselijk leiderschap.
De paradox van angst
In 2024 groeide het vertrouwen van werknemers in GenAI. Hun angst om hun baan te verliezen ook. Werknemers in organisaties die een volledig AI-gedreven herontwerp ondergaan, maken zich meer zorgen over hun baanzekerheid (46 procent) dan werknemers in minder geavanceerde bedrijven (34 procent).
Praktische strategie: Word de 'emotionele vertaler' van AI. Degenen die het op een intelligente manier kunnen spelen worden onthouden, niet vervangen.
3. Transformeer jezelf in de 'Algoritme vertaler' (De nieuwe superkracht)
In de film worden degenen die de taal van de platforms niet begrijpen buitengesloten.
Tip: Word de 'vertaler' tussen AI en mensen: leg collega's uit wat het algoritme echt doet, ontkracht mythes, help mensen die zich verloren voelen. In een wereld van "klootzakken die meekijken", word jij de gids waar iedereen naar op zoek is.
De belangrijkste competentie
GenAI heeft naar schatting invloed op 43% van de standaard managementactiviteiten. Ongeveer 19% van deze taken wordt verbeterd en 24% wordt geautomatiseerd door GenAI. Maar zonder duidelijke richtlijnen hebben managers moeite om vrijgekomen tijd toe te wijzen aan waardevollere activiteiten zoals strategische planning, talentontwikkeling en cross-functionele samenwerking.
Praktische strategie: Positioneer jezelf als de brug tussen technologie en team. Managers hebben een genuanceerd begrip van teamdynamiek, werknemersbetrokkenheid en organisatiecultuur dat AI niet kan evenaren.
Universele toepassing: Deze gids is niet alleen bedoeld voor managers, maar voor alle professionals die te maken hebben met digitale transformatie: van de consultant tot de projectmanager, van de analist tot de teamleider, van degenen die in innovatieve start-ups werken tot degenen in grote traditionele bedrijven.
4. Wees de eerste die snijdt (maar met ironie)
In de film wordt passiviteit bestraft. In werkelijkheid zijn degenen die de silo's verdedigen de eersten die springen.
Tip: Stel de vereenvoudigingen zelf voor, maar doe het met zelfspot: "Beter dat ik het zeg, voordat de bot het zegt!". Net als de protagonist die het algoritme creëert dat hem ontslaat, is het beter om een actieve protagonist van verandering te zijn dan een passief slachtoffer.
De koninklijke bedreiging
40% van de werkgevers verwacht hun personeelsbestand in te krimpen als AI taken kan automatiseren. Over het algemeen wordt verwacht dat technologie de meest ontwrichtende kracht op de arbeidsmarkt zal zijn, waarbij trends in AI en informatieverwerkingstechnologieën naar verwachting 11 miljoen banen zullen creëren, terwijl er tegelijkertijd 9 miljoen banen zullen verdwijnen.
Praktische strategie: In plaats van managers volledig te elimineren, verschuift AI de focus van administratieve activiteiten naar activiteiten met een hogere waarde. Anticipeer op deze overgang.
5. Creëer je 'Bedrijfssitcom
In de film wordt het leven van de hoofdpersoon een tragikomedie.
Tip: vertel de digitale transformatie als een reeks episodes: schrijf korte interne nieuwsbrieven, memes, cartoons over 'tegenslagen met AI'. Wie de werkelijkheid met ironie kan vertellen, wordt herinnerd, niet vervangen.
De kracht van verhalen
80 procent van de C-suite executives gelooft dat AI een culturele verschuiving naar meer innovatie teweeg zal brengen. Het is belangrijk om een test- en leeromgeving te creëren om innovatie en groei te stimuleren. Moedig teams aan om te experimenteren met AI, deel het nut van deze tools en vier de successen - en erken de mislukkingen - die elke technologische vooruitgang met zich meebrengt.
6. De grijze zones bezetten (waar AI verloren gaat)
In de film handelen apps alles af... behalve de echt menselijke situaties.
Tip: Neem de leiding over ambigue projecten, conflicten, teamcrises: dit zijn de 'bugs' die AI niet kan oplossen. Word de 'menselijke debugger' van het bedrijf.
Verborgen mogelijkheden
De bijdrage van managers aan talentontwikkeling is belangrijker dan ooit tevoren. Nu AI de functies en vereiste vaardigheden herdefinieert, moeten managers hun teams door deze overgang loodsen, lacunes in vaardigheden identificeren en initiatieven voor bij- en omscholing faciliteren.
Praktische strategie: managers moeten toezicht houden op 1000 directe medewerkers. Sommige zijn mensen die in aangrenzende kantoren werken of verspreid zijn over de hele wereld, terwijl de rest kunstmatige intelligentie agenten zijn die intelligent zijn, voortdurend evolueren en 24/7 werken.
7. Kijk niet alleen toe: word de ambassadeur van verandering
In de film worden degenen die toekijken overweldigd.
Tip: Stel jezelf voor als 'AI-ambassadeur', organiseer evenementen, hackathons, discussiemomenten. Degenen die de cultuur leiden worden niet ontslagen, ze worden gepromoveerd.
De rol van de veranderingsagent
Managers vormen het hart van succesvolle AI-gedreven transformaties en spelen een cruciale rol bij het overbruggen van de kloof tussen de visie van het leiderschap en de uitvoering in de praktijk. Veel organisaties onderschatten het belang van managers bij het implementeren van AI-initiatieven.
8. Als je vervangen moet worden, kies jij het einde
In de film lijdt de hoofdpersoon onder het systeem.
Tip: Als je echt van rol moet veranderen, doe het dan als een hoofdrolspeler: kies je eigen 'exit-strategie', misschien in de richting van een hybride rol, een start-up of consultancy. Je kunt beter de held van je eigen verhaal zijn dan iemand anders extra.
De nieuwe rollen
De top tien van overwogen functies omvat AI Trainer (32 procent), AI Data Specialist (32 procent), AI Security Specialist (31 procent), AI Agent Specialist (30 procent), AI ROI Analyst (29 procent), AI Media & Content Manager (29 procent), AI Finance Strategist (28 procent), AI Customer Success Lead (28 procent), AI Business Process Consultant (28 procent).
9. Ontwikkel de vaardigheden die AI niet heeft (en niet zal hebben)
Het meest recente onderzoek bevestigt de gebieden waar de mens onvervangbaar blijft:
Emotionele intelligentie en leiderschap: zachte vaardigheden zoals leiderschap, empathie en communicatie worden steeds belangrijker. Hun vermogen om junior medewerkers te begeleiden en de kloof te overbruggen tussen operations en senior leiderschap blijft van onschatbare waarde.
Omgaan met ambiguïteit: Managers moeten goed kunnen omgaan met ambiguïteit en onzekerheid omdat het zakelijke landschap snel blijft veranderen.
Praktische strategie: Investeer om een expert te worden in verandermanagement, conflictbemiddeling en personeelsontwikkeling.
10. Beheers de kunst van mens-AI samenwerking
De uitdaging van AI op de werkplek is geen technologische uitdaging. Het is een zakelijke uitdaging die vereist dat leiders hun teams op één lijn brengen, de tegenwind van AI onder ogen zien en hun bedrijf reorganiseren met het oog op verandering.
Praktische strategie: Het is nog geen drie jaar geleden dat OpenAI ChatGPT introduceerde, maar de technologie is al begonnen met het transformeren van werk. Taken die vroeger een groot deel van de dagen van veel werknemers in beslag namen, kunnen nu sneller - en in sommige gevallen automatisch - worden uitgevoerd.
Leer hoe je hybride teams kunt samenstellen waarin mensen en AI samenwerken. Leiders hebben de vaardigheden nodig om in dit transformatieve tijdperk te navigeren en moeten de kunst beheersen om leiding te geven aan teams waarin AI-agenten en mensen samenwerken.
11. Situationeel leiderschap in het AI-tijdperk
Het kader voor situationeel leiderschap stelt dat effectief leiderschap afhangt van de context en de maturiteit van de volgers. In een wereld waarin slechts 13 procent van de werknemers AI-agenten diep geïntegreerd ziet in hun dagelijkse werkprocessen, moet de manager zijn of haar stijl voortdurend aanpassen.
Praktische strategie: Voor managers is de behoefte aan situationeel leiderschap inderdaad cruciaal gezien de hoge volatiliteit in hun uitvoerende verantwoordelijkheden en de complexiteit van interne uitdagingen die soms groter zijn dan de uitdagingen op het gebied van product/service/klant.

Epiloog: "Hoe zit het met ons als klootzakken...?" Nee, dat doe je niet.
De film is een groteske satire die niet moet worden opgevat als een accurate weergave van technologie, maar eerder als een kritiek op de moderne maatschappij waarin we het risico lopen te veel controle over te dragen aan algoritmes. Bovenal is het een waarschuwing voor wat er gebeurt als we passief blijven.
De ware moraal van de film (en van de werkelijkheid): wie toekijkt, wordt overweldigd. Maar zij die strijken, acteren, vertalen, vertellen en begeleiden... blijven protagonisten, zelfs in het tijdperk van algoritmes.
Hoewel voorspellingen over het einde van het middenkader niet nieuw zijn, is het aandeel van middenmanagers in feite gegroeid en zal in 2022 13% van de Amerikaanse beroepsbevolking uitmaken, tegenover 9,2% in 1983. De sleutel is om te evolueren, niet om te verdwijnen.
Bronnen en inzichten
Onderzoek en gegevens:
- McKinsey AI in the Workplace Report 2025 - Onderzoek naar hoe AI de werkplek transformeert in 2025
- World Economic Forum Future of Jobs Report 2025 - Analyse van demografische veranderingen en de toepassing van technologie die bestaande vaardigheden en beroepen ontwrichten.
- BCG AI at Work 2025 Survey - Wereldwijde AI at Work-enquête onder 1.400+ C-suite executives.
Specifieke studies over middenkadermanagement:
- Harvard Business Review - Toekomst van middle management - Analyse van de perspectieven voor middle management in het AI-tijdperk
- BearingPoint studie - Middle Managers as Catalysts - Studie onder meer dan 300 managers in Europa en de VS
- Microsoft Work Trend Index 2025 - Onderzoek onder 31.000 kenniswerkers in 31 markten
Filmanalyse:
- E noi come str*nzi rimanemmo a guardare - Wikipedia - 2021 Italiaanse film geregisseerd door Pif, satirische komedie met sciencefictionelementen
- Kritische filmanalyse - Inzicht in de maatschappijkritiek van de film op de dominantie van het algoritme
Strategische bronnen:
- IBM AI en de toekomst van werk - Volgens het World Economic Forum verwachten 6 van de 10 bedrijfsleiders dat AI hun organisatie zal transformeren.
- World Economic Forum AI Workplace Transformation - Hoe leiders moeten navigeren door de AI-revolutie op de werkplek
Sta niet toe te kijken. Wees de hoofdrolspeler, niet de toeschouwer.
AI-transformatie is onvermijdelijk. Uw evolutie is een keuze.


